Na een paar jaar zonder moestuin, kriebelt het weer om er dit jaar terug mee te beginnen. Jaren terug heb ik al wel mooie succesjes geboekt, maar wegens tijdsgebrek is dat enkele jaren gestopt. Maar nu ik bewust mijn prioriteiten verlegd heb, gaan we er terug voor, en deze keer samen met de kinderen.
Onze moestuin is eerder bescheiden, iets van een 100 vierkante meter, maar wel genoeg voor ons gezin om de hele zomer te genieten van verse groenten en kruiden; en onze diepvries te vullen voor de herfst- en wintermaanden daarna. In deze blog probeer ik de belangrijkste dingen bij te houden. Een historiek van de bezigheden dus, met de recentste eerst.
02/09/2021
Deze ananas tomaat heeft zijn best gedaan. En de pepertjes beginnen (eindelijk) rood te worden.
29/08/2021
Even winkelen in de tuin... Hm, wat zullen we vandaag eten?
24/08/2021
Nog steeds veel komkommers, courgetten en bonen. En ook tomaten, de tomatenziekte heeft dus geen slagveld aangericht!
13/08/2021
Af en toe de kinderen beetnemen is wel leuk. De maïsmannetjes zijn er :)
11/08/2021
Vanaf vandaag geven ze voor het eerst een periode van droog en mooi weer, met temperaturen rond de 23 graden. Helaas te laat voor de tomaten, want de meeste bladeren beginnen tekenen te vertonen van de tomatenziekte - ik heb alle bladeren er dus afgehaald. Er hangen nog veel tomaten aan en die zijn nog mooi aan het rijpen, dus ik verwacht dat ik ze toch nog ga kunnen oogsten. Ook de paprika's beginnen een kleurtje te krijgen. Over de oogst van vandaag kunnen we ook niet klagen...
05/08/2021
We zitten in de fase dat we het bijna niet meer kunnen bijhouden! En wat meer is, de tomatenziekte richt voorlopig geen massale schade aan. Het merendeel van de tomaten ziet er nog goed uit - hopelijk kunnen we ze nog oogsten.
31/07/2021
Na een week vakantie nogal wat groene en boterbonen kunnen oogsten, evenals gewone en bolcourgettes, een reuzebloemkool, en tegen verwachtingen in al wat rode tomaten.
Ik heb de tomatenplanten wel verder moeten terugsnoeien om de zieke delen te verwijderen: zowel bladeren, stengels en een paar aangetaste tomaten. Maar de ziekte lijkt zich dus minder snel te verspreiden dan ik gevreesd had, en dat is waarschijnlijk ook te danken aan het ecologische middel Ecopur Lecithine dat ik voor de vakantie nog toegepast heb. Het product werkt op basis van een natuurlijke basisstof voor gebruik als fungicide - gewasbeschermingsmiddel. Het voordeel van dit product is dat het een 100% natuurlijke oorsprong heeft (soja), het toegelaten is in de biologische landbouw en veilig is voor bijen. Uiteraard had ik dit liever niet hoeven te doen, maar ik ben zeker dat anders alles verloren was geweest. En ik denk niet dat het toepassen van de natuurlijke tuinprincipes veel gaat helpen tegen de extreme regenval deze zomer.
17/07/2021
Vandaag de tomaten nog eens in detail bekeken en nog verder alle bladeren eraf gehaald die tekenen vertoonden van de tomatenziekte. De bolcourgette is bijna klaar, de suikermais doet het goed en de eerste boontjes laten zich zien. En de buitenkomkommers beginnen ook te groeien.
16/07/2021
Ik had het al over de koude temperaturen en overvloedige regen van de voorbije weken. En dat was het ergste nog niet geweest...gisteren en eergisteren trok er een intense regenzone over België, waarbij nooit eerder geziene neerslaghoeveelheden gevallen zijn - evenveel als in een hele zomer. Het resultaat was een zondvloed met ongeziene gevolgen: het water stond op plaatsen metershoog, dijkbreuken, dorpen werden geëvacueerd, ingestorte en ondergelopen huizen, auto's die door de straten dreven en jammer genoeg waren er ook meer dan twintig doden te betreuren. Het waren apocalyptische taferelen en de zwaarste overstromingen in de geschiedenis van het land.
Wijzelf hebben buiten wat water in de kelder veel geluk gehad. Een stuk van de moestuin staat ook onder water, maar gelukkig enkel het stuk tussen de haag en de groenten bedden. Al bij al denk ik dat we hier geen schade van zullen hebben.
Met de extreme regenval van de voorbij periode vrees ik wel het ergste voor de tomaten. Ik lees in Facebook groepen dat de meesten hun tomaten verloren zien gaan aan de gevreesde tomatenziekte. Ook bij mij waren de eerste tekenen te zien. Ik heb de aangetaste delen verwijderd, maar ik ga er van uit dat dit slechts uitstel zal zijn...
10/07/2021
Twee maanden geleden had ik verkeerdelijk twee serrekomkommers gekocht... maar wij hebben (nog) geen serre. Ik heb ze dus gewoon buiten gezet, doch het tuincentrum gaf me weinig kans hier iets van opbrengst van te krijgen. En in het begin, met de lage temperaturen en natte periode, leek het inderdaad niets te worden. Echter, vandaag ontdekte ik wonderwel ineens toch de eerste mooie komkommers! Ik vermoed dat door de beschutting van de haag langs de noord en oost kant, de openheid op het zuiden, en het mulchen, onze moestuin toch net iets meer warmte vasthoudt dan normaal.
Het is intussen nochtans weer een kwakkelperiode, de temperaturen komen amper boven de 20 graden en het regent veel. Toch kan ik niet klagen. Gewone courgettes heb ik al kunnen oogsten, de bolcourgettes zijn ook onderweg. De tomaten zien er gezien de slechte omstandigheden nog redelijk goed uit, de bonen krijgen bloemen, en de bloemen trekken volop de bijtjes aan.
De rode kool bleef maar groter worden, ik heb ze vandaag toch maar geoogst want het was er al één van 3.5 kg.
En tenslotte was ook de eerste witte kool oogstklaar.
02/07/2021
Voor de eerste keer rode besjes...
...en verwerkt in gelei, met wat citroentijm. Kleine hoeveelheid, maar wie het kleine niet eert...!
26/06/2021
Het was vorige week een wat koelere week, rond de 18 graden, maar dat mocht wel eens. Groenten zoals selder begon al door te schieten. Onkruid begint opmerkelijk te minderen, en wat er staat trek ik uit en laat ik ter plaatse liggen als mulch. De venkel oogsten we vandaag, rode kool is ook bijna klaar, de witte kool zal spoedig volgen. Het eerste kleine auberginnetje is geboren en de eerste tomatentrosjes zijn een feit. Eetbare bloemen zoals komkommerkruid en korenbloemen laten zich ook al zien. Er komen bloemmetjes aan de bonen dus ook daar zijn we in blijde verwachting :)
19/06/2021
Intussen het eerste boek in de reeks van Frank Anrijs aan het lezen, Zeven stappen naar een natuurlijke moestuin, en gaandeweg meteen al dingen aan het toepassen. In het voorjaar had ik twee paden uitgezet met klinkers, maar omdat dit niet erg mee viel heb ik deze weggehaald en op de paden houtsnippers gelegd. De tuin begin nu echt te evolueren naar hetgeen ik initieel in gedachten had!
Verder beginnen de eerste bloemen volop in bloei te komen.
De eerste rode bieten zijn ook oogstklaar, de aardbeien beginnen groter te worden en de kruidenbak barst van het groen.
Ah ja, en om eens te proberen heb ik ook eens een ananaskersplant gezet (Inca Gold Berry).
16/06/2021
Na de uitzonderlijk koude en natte periode van een tijd geleden, hebben we nu te maken met een droge en hete periode... met temperaturen van zelfs 32 graden. Ook dat is een beetje extreem voor de moestuin... het is opletten geblazen voor bijvoorbeeld de kolen die makkelijker uitschieten, bladeren die zonnebrand oplopen en kruiden zoals peterselie die liever koeler staan. Water geven is ook belangrijk.
Ook de tomaten vertonen de zogenaamde krulkoppen, die zich vooral 's avonds manifesteren, als gevolg van het feit dat de plant té veel energie heeft opgebouwd maar er te weinig verbruikt.
's Morgens zijn de bovenste bladeren terug normaal.
Dit zou automatisch moeten overgaan van het moment dat de planten effectief vruchten beginnen krijgen en daar hun energie dus kwijt kunnen. Hopelijk resulteert dat in prachtige volle sappige grote tomaten.....
De wilde bijenbloemen doen intussen hun werk ook volop: mooi zijn en bijen aantrekken.
12/06/2021
Om de twee a drie dagen kijk ik de tomaten na, eerst en vooral om de dieven te verwijderen, maar ook om overtollig blad te verwijderen volgens de principes beschreven in "De tomatenteelt : waarom, hoe en wanneer blad snijden?", deel 1 en en deel 2. Ik zit momenteel in fase 2, dus ik verwijder nu af en toe een blad onderaan de plant dat er geel begint uit te zien.
10/06/2021
Vier maanden terug had ik hier geschreven dat ik meer de richting van een wildere moestuin wilde uitgaan. Toevallig zag ik onlangs via de Facebook groep MOESTUIN iemand die het had over een project genaamd Yggdrasil, een systeem van schijnbare chaos. Dat intrigeerde mij meteen want het voelde aan als hetgeen ik graag wilde bereiken. Na wat opzoekingswerk werd mijn vermoeden bevestigd, en heb ik meteen de drie boeken van Frank Anrijs besteld. Deze zijn vandaag toegekomen!
Hopelijk kan ik nu echt beginnen met gaandeweg deze principes toe te passen, zodat de moestuin kan evolueren naar een onderhoudsarme, ecologische en ook mooie plaats!
09/06/2021
De snijbonen klimmen naar boven, de venkel en rode bieten zijn halfweg, en de broccoli is oogstklaar! Verder ook eens een aubergineplant gezet om te proberen (nog nooit gedaan), en wat andere groenten weer aangevuld (sla, koolrabi, venkel).
07/06/2021
De koolrabi heeft intussen de perfecte grootte. Rauw was het lekker knapperig, sappig, beetje pittig, en zelfs een vleugje zoet te bespeuren. Ook de kinderen aten het rauw heel graag! Dan ook een soep ermee gemaakt (met look, aardappelen en roomkaas), een echte aanrader. En tenslotte koolrabi uit de oven gevuld met een kaasmengsel met verse kruiden en een slaatje - ook allemaal uit de tuin natuurlijk.
30/05/2021
Door de steeds hoger wordende temperaturen komen de groenten in een plotse versnelling. Zelfs de boontjes komen nu tevoorschijn, en de broccoli komt piepen.
29/05/2021
De lente lijkt eindelijk begonnen! Vandaag de schade opgemeten en al bij al valt het nog wel mee. Twee tomatenplanten hebben het door de rukwinden en regenbuien begeven, en heb ik intussen vervangen. Een courgetteplant is ook spoorloos verdwenen en daar verdenk ik enkele slakken van. En tenslotte zijn er ook drie kolen stuk gegaan, en hier vermoed ik dat mieren de boosdoeners zijn. Er zaten namelijk hele kolonies rondom de wortels, ze halen de aarde er weg waardoor de plant geen voedingsstoffen meer krijgt en afsterft. Die mieren moet ik dus aanpakken want ze richten toch wel opnieuw schade aan. Het zijn er veel dit jaar.
Verder ook dragon in de kruidenbak bijgezet. Ik heb ook groene en rode basilicum in pot, deze staat overdag in de kruidenbak maar 's nachts zet ik dit nog binnen tot de nachttemperatuur niet meer onder de 12 graden zakt. Daarnaast ook nog kervel geplant. Dat gebruiken we vaak gewoon als kruid.
23/05/2021
Het blijft te koud voor de tijd van het jaar en vooral, het regent elke dag en daar zijn ook rukwinden bij. Moest ik niet beter weten, zou ik denken dat de herfst bezig was. April was al de koudste in 35 jaar en mei zal ook wel de statistieken induiken als één van de koudste. Dat is natuurlijk minder goed voor bepaalde groenten zoals de paprika's en tomaten. Andere groenten groeien lustig door. De echte lente mag voor mijn part nu toch wel stilaan eens gaan beginnen!
14/05/2021
Suikermais, butternut pompoen en nog wat sla en rode biet geplant.
13/05/2021
Vandaag is het eindelijk het moment om een aantal nieuwe groenten te planten! Eerst nog even de bedden vrijgemaakt van onkruid.
We hebben de 15 tomatenplanten geplant. Ze staan geschrankt met een onderlinge afstand van 50 cm, om ervoor te zorgen dat er voldoende wind doorheen kan zodat ze zo snel mogelijk opdrogen na een regenbui.
We hebben ze ook diep in de grond gestopt, zodanig dat een deel van de stengel ook onder de grond komt te zitten. De plant maakt dan langs de hele stengel nieuwe wortels aan, waardoor je een sterkere plant krijgt. In het plantgat hebben we ook lavameel gestrooid, dat zou een zeer positieve invloed hebben en de planten een boost geven. De aarde errond mag je niet aanstampen, zodat die luchtig blijft en de wortels nog wat zuurstof krijgen. De onderste blaadjes worden best altijd verwijderd, zodat ze geen contact maken met de grond. Ook later wordt het teveel aan bladeren best verwijderd, zodat de plant snel kan opdrogen na een regenbui.
De dieven (okselscheuten) moeten regelmatig verwijderd worden, zodat straks alle energie naar de tomaten kan gaan. Dat geldt overigens ook voor kerstomaten, met de uitzondering dat je hier de eerste dieven wel laat staan, en op die uitlopers wel de dieven verwijdert.
De rassen die we hebben gezet zijn:
(1,2) Vleestomaat: rode vlezige tomaat.
(3) Costoluto Genovese: deze oude variëteit is een Italiaanse vleestomaat met rode sterk geribde vruchten. In zijn land van oorsprong is deze tomaat de standaard in salades en warme sauzen.
(4) Pyros: grote, sappige en smaakvolle rode vruchten. Zeer productieve selectie voor in de hobbyserre en in openlucht.
(5) Marmande: Grote vleestomaat, goed geschikt voor de teelt in openlucht.
(6) Yellow Pear: oude variëteit peervormige gele kerstomaat. Heerlijk van smaak en perfect te gebruiken als garnering.
(7) Saint Pierre: variëteit die grote, ronde rode vaste vruchten voortbrengt en geschikt is voor de teelt in openlucht.
(8) Black Cherry: lekkere donkerrode kerstomaatjes. Een excellente, sappige variëteit met een zoete smaak.
(9) Ananas: het sappige maar vaste vruchtvlees van deze oranje-gele tomaat is een echte smaakbom. Doorgesneden, doen de schijven denken aan het vruchtvlees van ananas. Heerlijk en mooi in een salade van tomaten.
(10, 11, 12) Trostomaat: deze tomaat heeft kleinere, ronde vruchten die ongeveer gelijktijdig aan een tros rijpen. De volledige tak wordt geoogst.
(13) Gele tomaat: de gele tomaat benadert, vooral door zijn kleur, nog het meest de oorspronkelijke tomaat zoals deze ooit in Europa werd geïntroduceerd.
(14) Cherrytomaat: laagblijvende plant met kleine rode tomaatjes.
(15) Noir De Crimee: De tomatenvariëteit 'Noir de Crimee' is een oud vergeten ras. Deze tomaat met een roodpaarse tot zwartpaarse kleurschakering heeft een platronde vorm en behoort tot de kleinere vleestomaten. De smaak is uistekend en vrij zoet. De vruchten tijdig oogsten, laat je ze volledig rijpen aan de plant dan worden ze gevoelig aan kleine scheurtjes. Het vruchtvlees is heldergroen en erg smaakvol. Deze wordt omschreven als een zoete smaak met een fris zure pittige toets. Deze variëteit is een vroeg rijpend ras met een rijke productie.
Verder hebben we ook 14 paprikaplanten geplant (rode en gele paprika; en rode puntpaprika), één spaanse peperplantje, en een groene en gele courgette, een groene ronde courgette, en twee komkommers.
We hebben ook nog radijsjes gezaaid.
En waar we de boontjes gezaaid hebben, wat CD's gehangen om de vogels af te schrikken.
Verder doen de kruiden het erg goed. De dille begint mooi uit te komen, van de bieslook heb ik één plantje waar ik de bloemen niet van wegneem. De bloemen zijn immers eetbaar en mooi, maar de bieslookstengels zelf zijn dan te hard om te eten. De peterselie groeit sneller dan we 'm kunnen opeten en de wilde bloemen komen ook uit.
11/05/2021
Tijd voor de eerste oogst van de spinazie! Dat gebeurt wanneer de blaadjes ongeveer 6 centimeter groot en nog donkergroen zijn (als je te laat oogst wordt het blad groot en geel). We hebben de grootste blaadjes met een mesje van de plant gesneden, en de wortels laten zitten; dan kunnen we de komende weken nog een paar keer oogsten.
09/05/2021
Snijbonen, groene en boterbonen gelegd. Eerst de grond nog eens goed losmaken, onkruid uithalen, geultje maken, boontjes er in (2 cm diep, 5 cm ui elkaar), grond erover en water geven.
05/05/2021
De mierenplaag bij de rabarberplant was geen alleenstaand geval, want ook rond het huis en in de kruidenbak waren er kolonies te vinden, waardoor er ook in huis soms een mier te vinden was. Uiteindelijk na advies bij AVEVE een 100% natuurlijk product gevonden: DCM Diaterrants, samengesteld uit geplette en gemalen fossielen van kiezelwieren. Deze worden ontgonnen in de bedding van rivieren, meren en zeeën. Hiermee kan ik zonder gevaar op een biologische manier de probleemgebieden aanpakken. Ik hoop alleen dat de rabarber het nog haalt...
01/05/2021
De palen van 2m40 voor de tomaten zijn toegekomen, en meteen in de grond gezet. Ze zitten 80cm in de grond, dus nog 1m60 over. Dat is minder dan gedacht, maar het zal moeten volstaan.
Intussen ook gezien dat de rabarberplant wordt aangevreten door een enorme bende hongerige mieren, zowel de bladeren als de stengel. Het is dus tijd om in te grijpen, liefst op een biologische manier. Ik heb gelezen dat ze nootmuskaat haten, dus ik heb dat er rondgestrooid. Benieuwd of ze hierdoor gaan verhuizen. Ik ben wel sceptisch, want de koffiegruis die errond ligt lijkt hen net aan te trekken, terwijl ik las dat ze dat ook niet graag hebben. Tja... als dat niet helpt, toch eens verder kijken hoe ik dat kan oplossen.
Hier en daar begint ook onkruid de kop op te steken, dus probeer ik systematisch dit met wortel uit te steken. Normaal zal dit dus ook steeds minder en minder moeten gebeuren. Van de gelegenheid gebruik gemaakt om de kolen nog eens in beeld te brengen.
25/04/2021
Nog steeds nachten met grondvorst, maar overdag was de zon het hele weekend van de partij en was het gewoon zalig buiten. Eigenlijk hebben we het hele weekend buiten vertoefd... enfin, gewerkt... want we hebben niet stil gezeten! En de vitamientjes waren meer dan welkom.
In de kruidenbak hebben we Marokkaanse munt geplant en in een aparte bak hebben we waterkers gezaaid. Verder ook een apart bedje gemaakt waar we eetbare bloemen gezaaid hebben. De kolen zijn intussen al mooi gegroeid! En ook al wat rode bietplantjes gezet. Achteraan hebben we een klimrekje gezet en Oost-Indische kers gezaaid, zodat deze kan klimmen. We hebben wat verspreid in de moestuin acht lavendelplantjes gezet.
Verder ook heel wat voorbereidend werk gedaan:
In het bed waar de paprikaplanten zullen komen, hebben we reeds de stokken in de grond gezet om de planten aan te bevestigen - afstand tussen de planten is 40 cm, en de stokken zelf komen 1m50 boven de grond uit. We hebben plaats om 15 paprikaplanten te zetten.
Voor de tomatenplanten heb ik reeds stokken gezet om de plaatsen aan te duiden (geschrankt en telkens 60 cm tussen te planten), maar ik moet nog stokken gaan halen die groot genoeg zijn (deze zouden toch 1m80 a 2 meter boven de grond moeten uitkomen). We hebben plaats om 15 tomatenplanten te zetten.
Twee tipi's gemaakt van telkens drie lange bamboestokken om daar de binnenkort de snijbonen te zaaien.
De plaatsen aangeduid om binnenkort boterbonen en groene bonen te zaaien, courgette-, komkommer- en pompoenplanten te zetten.
We kijken uit naar de ijsheiligen, want dan gaat de moestuin al behoorlijk vol staan!
17/04/2021
De afgelopen week was het winters weer, met twee dagen een laag sneeuw van 15 cm; en ook 's nachts nog regelmatig vorst. Het lijkt er echter op dat alle groenten deze aprilse grillen hebben overleefd.
Er is zelfs een groente terug opgeschoten die ik jaren geleden eens gezet had: lavas of maggiplant. Eigenlijk is het meer een kruid, want het zijn de bladeren en stengels die kunnen gebruikt worden in stoofpotten, salades, sauzen en soepen. Je kan er ook thee van maken.
Verder ook al wat wilde bloemen gezaaid tussen de perken in de moestuin; en koriander en dille gezaaid in de kruidenbak.
07/04/2021
Vandaag doen de weergoden er nog een schepje bij. Winterse taferelen in de lente... het heeft de hele dag met momenten hard gesneeuwd. Ik ben heel benieuwd welke groenten dit gaan overleven...
06/04/2021
Ik was nauwlettend de kans op nachtvorst in het oog aan het houden, en was van plan vandaag een vlies te leggen over de knolvenkel, knolselder en witte selder omdat vanaf vannacht de nachttemperatuur 0 graden ging zijn. Maar toen ik deze morgen door het raam keek, bleek dat het goed gesneeuwd had... en dat het nu nog volop aan het sneeuwen is. Aprilse grillen, noemen ze dat...
We zullen de volgende dagen dus zien wat de gevolgen hiervan zijn voor de moestuin. Een interessante les...
03/04/2021
De aangekochte groenten zijn intussen geplant. De kolen staan mooi in de kolentunnel. Ook is al het champost verdeeld over de bedden. De afgelopen dagen was het vrij warm voor de tijd van het jaar, zelfs tot 24 graden, dus dat betekent elke avond wat water geven.
28/03/2021
Eerst wat lavameel verspreid over het bed voor de aardbeien. Met mondkapje, omdat dit zeer fijn stof is en je dit niet in je longen wil krijgen. Daarna champost erover, en alles goed ingewerkt. Het bed hebben we verhoogd aangelegd, zodat de aardbeien een beetje op hoogte zitten en er een goede afwatering is. Dan de aardbeitjes gepland, en hennepstrooisel er rond gelegd. En tenslotte de buizen voor vogelnet gezet, en het net er over.
27/03/2021
Ik heb het vorige tuinplan nog een beetje aangepast, en de kolen bij elkaar gezet zodat het op die manier makkelijk is om één lange tunnel te maken met insectengaas, om de koolvlieg en koolwitjes te weren.
De zones zijn gemarkeerd met een kleur:
rode zone: rabarber, pompoen, tomaat, meloen, paprika, aardbeien, rode biet, radijs, mais
paarse zone: courgette, komkommer, bonen
gele zone: koolrabi, broccoli, rode kool, witte kool, bloemkool
blauwe zone: kervel, knolselder, venkel, witte selder, andijvie
groene zone: slasoorten, lente-ui, spinazie
oranje zone: bloemen
grijze zone: voor experimentjes
De eerste big bag champost is verdeeld, en de gele zone is bijna klaar om de kolen te planten en het insectengaas erover te spannen.
26/03/2021
Het is weer zover: een nieuwe lockdown, en ook de scholen sluiten vanaf maandag. Daarom hebben we beslist om ook de moestuinwerken wat te versnellen, en een aantal aankopen te doen zodat de kinderen de komende dagen goed kunnen mee helpen met het verspreiden van de champost en het planten van diverse groenten en kruiden.
We hebben eerst en vooral 20 aardbeiplantjes meegenomen. We hebben gekozen voor doordragende aardbeien in plaats van kortdragende, omdat we oogst gespreid willen zien over de zomermaanden in plaats van massaal veel aardbeien tegelijk te moeten oogsten. En meer bepaald het ras Ostara: een dieprood doordragend ras dat reeds begint te bloeien in april en doorgaat tot het einde van de zomer, met een grote opbrengst en dus vele smaakvolle en sappige vruchten. De bedoeling is om bed van 1m op 3m te gebruiken, wat twee rijen van elk 10 plantjes (30 cm tussenruimte) betekent; en dus kunnen we makkelijk elke plant bereiken om te onderhouden en oogsten. Het plan is om eerst de champost in te werken, en verhoogde bedden te maken waarin de plantjes dan worden gezet. Doordat ze wat op hoogte staan, kunnen ze ook niet te nat staan. Tenslotte gaan we ook hennepstrooisel verdelen tussen de planten. Het gebruik van hennepstrooisel heeft een aantal voordelen:
zeer efficiënte bodembedekker
aardbeien liggen droog
natuurlijk product
slakken houden er niet van
vochtregulerend (grond droogt minder snel uit)
weerkaatst zonlicht, dus de aardbeien krijgen ook van onderen licht
Wanneer binnenkort de vruchten rood worden, gaat er nog een netje over, aangezien vogels ook dol zijn op aardbeien. De komende maanden mogen we niet vergeten de uitlopers te verwijderen, zodat alle energie naar de aardbeien kan gaan. Bij doordragende aardbeien wordt ook aangeraden om de eerste bloemen te verwijderen; daardoor worden de planten sterker en zullen er meer en dikkere aardbeien geoogst kunnen worden.
Naast de aardbeien ook nog een aantal 'koude' groenten meegenomen: ijsbergsla, rode biet, veldsla, koolrabi, bloemkool, rode kool, lente-ui, venkel, broccoli, witte kool, witte selder, spinazie, en knolselder. En ook nog krulpeterselie, bladpeterselie en citroentijm. De koolsoorten gaan we beschermen tegen de koolvlieg en koolwitje door ze te zetten in een tunnel van insectengaas.
Met andere woorden: we gaan ons kunnen bezighouden de komende dagen!
24/03/2021
Gisteren champost besteld bij AVEVE (hier paar straten verder, dus wel makkelijk) en vandaag al geleverd! We kunnen het dus beginnen verdelen over de bedden, zodat onkruid de komende weken minder kans krijgt. Van het moment dat we de groenten gaan beginnen zaaien/planten, zullen we de champost dan eerst onderwerken.
20/03/2021
Voor de eerste keer rabarber geplant, met het doel om verschillende rabarberchutneys uit te proberen - dat zal pas voor volgend jaar zijn, aangezien wordt aangeraden om na het planten een jaar te wachten met oogsten zodat de plant zich beter kan ontwikkelen. Ik heb een ras met rode stelen gekozen (Rheum rhabarbarum) omdat deze zoeter zijn.
17/03/2021
De komende dagen is er kans op nachtvorst, dus is het aangewezen om onze jonge slaplantjes ertegen te beschermen. Sla kan wel tegen lichte vorst, maar we nemen liever het risico toch niet. Daarom hebben we er koepeltjes over gezet.
14/03/2021
Met Lore naar het tuincentrum geweest om de eerste groenten, kruiden en zaden te gaan kopen. We hebben kruidenplantjes meegebracht die nu al buiten mogen:
Bieslook: de soort die we allemaal kennen met de verfijnde uiensmaak. Iets wat we veel gebruiken om net voor het opdienen over diverse gerechten te snipperen. Niet laten meekoken of garen want dan verlies je alle smaak. Is superveelzijdig want kan eigenlijk gewoon bij alles gebruikt worden.
Chinese bieslook: het blad is grover en breder dan de gewone bieslook, en in plaats van de uiensmaak heb je hier een meer uitgesproken looksmaak, waardoor het ook wel eens knoflookbieslook wordt genoemd. Grote voordeel ten opzichte van look is dat je deze geur niet ruikt na het eten.
Rozemarijn: geeft zijn typisch aroma door mee te garen met gebakken aardappelen, geroosterd lam enz.
We hebben ook al wat slasoorten meegebracht, die meteen de tuin in mogen: rode en groene eikenbladsla, kropsla, andijvie, rode krulsla, rucola. Mocht het nog hard vriezen moeten we deze nog wel beschermen, maar dan zetten we er een koepeltje over. Tegen lichte vorst kunnen ze wel.
En tenslotte ook al zaden meegebracht:
Diverse wilde en eetbare bloemen. Bedoeling is om deze ter plaatse te zaaien in de moestuin tussen en rond de groenten.
Koriander: een eenjarig kruid dat we eind maart of begin april gaan ter plaatse zaaien. Veel mensen houden er niet van, maar ik ben er gek van, vooral bij Aziatische gerechten.
Dille: eenjarig kruid dat we begin april ter plaatse gaan zaaien. Typisch iets dat we bij visgerechten gebruiken.
12/03/2021
De afgelopen dagen niet veel in de tuin gedaan, maar vooral bezig geweest met wat voorbereidend werk en planning. Ik weet intussen ongeveer waar welke groenten zullen terecht komen, vooral rekening houdende met hun favoriete standplaats.
Tussen de groenten komen diverse bloemen: Oost-Indische kers, komkommerkruid, goudsbloemen, papavers, stinkertjes, lavendel en diverse wilde bloemen.
Verder ook nog een kalender gemaakt waar ik bij hou wat ik wanneer ga zaaien/planten.
Wat het pad betreft, is het intussen vrij duidelijk geworden dat ik het ga proberen op te lossen met recuperatie materiaal om zo het kostenplaatje laag te houden. Met worteldoek en bakstenen/klinkers zullen we ook al best ver raken, denk ik. Ik ga eens een voorbeeld proberen uit te werken op een stukje om te zien wat het geeft.
07/03/2021
Tijd om nog eens alles na te meten zodat op het plan zeker de juiste afmetingen staan. Op basis van dit plan eens goed nadenken over hoe ik de paden en afboordingen ga toepassen. Er zijn een aantal mogelijkheden, maar de kunst zal zijn om kostprijs af te wegen tegen onderhoud en plaatsing. Bijvoorbeeld, paden maken met enkel een visuele afbakening, zonder fysieke afboording:
Blote grond.
Stoeptegels van 30 x 30.
Brede planken.
Gras.
Onderhoud is in dit geval natuurlijk groter, omdat het onkruid zijn gang kan gaan en de grenzen van het pad uitlopen.
Met planken en daartussen worteldoek en houtsnippers kan een meer definitief pad aangelegd worden, met minder onderhoud, maar dit kan een kostelijke aangelegenheid worden.
06/03/2021
Yes, we did it :) Het spitten zit er op.
Daarna het plan proberen toe te passen door met stokken, klinkers en draad af te zetten. Wat mij betreft lijkt het best ok. De volgende stap is op welke manier ik de afboordingen kan maken.
05/03/2021
Het plan is de afgelopen dagen geëvolueerd. Het uitgangspunt dat de paden minimum 80 cm dienen te zijn, heb ik laten vallen. Zoveel plaats vrijhouden is eigenlijk best overkill aangezien ik met de kruiwagen via de hoofdpaden ook aardig dicht bij de bedden kan komen. Ik heb er nu 30 cm van gemaakt, wat voldoende is. Ook de breedte van de bedden heb ik naar 100 cm teruggebracht, omdat iedereen zo overal aankan zonder in het bed zelf te moeten stappen, en het zo ook beter uitkomt met de beschikbare grond. Op dit moment denk ik dus een indeling te hebben die de beschikbare oppervlakte het meest optimaal benut, terwijl je vanop de paden overal aan kan:
03/03/2021
Veruit het goedkoopste en meest efficiënte middel om de bodem gezond te maken lijkt het bemesten met lavameel:
Alle mineralen en sporenelementen zijn aanwezig in de goede verhouding.
Het bodemleven explodeert van de gunstige bacteriën en schimmels en zij helpen de planten op allerlei manieren.
Planten zijn minder vatbaar voor ziekten, schimmels en insecten.
Met Lava+ bemeste planten zien er in alle opzichten veel beter uit: groter, vroeger rijp, gezonder en smakelijker.
Ik heb dan ook een aantal zakken besteld om binnenkort in de moestuin te verwerken.
Wat spitten betreft zit ik aan 80%, maar de laatste 20% blijkt het lastigste te zijn. Op die plaats staan veel netels en die wortels zijn helemaal vergroeid over de hele mat en moeten er eerst helemaal uitgehaald worden. Daarna kan ik pas spitten.
25/02/2021
Nagedacht over de indeling van de moestuin, en een paar basisprincipes die ik probeer te volgen.
Over de ligging:
Zorg voor een hoog windscherm langs het noorden om de koude noorderwind te breken. De zon staat nooit in het noorden, dus schaduw zal dit windscherm niet werpen. Het mag zo‘n 2 meter hoog zijn.
We willen wel de ochtendzon op de groenten maar niet de koude, droge oostenwind. Aan de oostkant zetten we dus ook een windscherm, maar dan wat lager.
Het zuiden laten we open om zoveel mogelijk zon te krijgen.
De westkant laten we meestal ook open, westenwind kan weliswaar stevig zijn maar is gelukkig zelden koud.
Over de bedden:
Het pad langs de moestuin moet voldoende breed zijn om met je kruiwagen vol compost langs te kunnen. Zorg voor minimum 60 a 80 cm.
Percelen zijn meestal tussen de 100 en de 120 cm breed.
Licht verhoogde bedden indien nodig (om niveauverschil op te vangen), met houten planken afgebakend. Niet te hoog om uitdroging in de zomer te vermijden, dus zo veel mogelijk gebruik maken van niveau van de grond zelf.
Over de indeling van de bedden:
Ik ga eerst en vooral kijken naar zon / halfschaduw / schaduw, om de groenten op de meest ideale locatie te zetten.
Dan kijken naar ideale combinaties tussen groenten, hoewel ik hier minder belang aan hecht. Ik vind hier trouwens veel tegenstrijdige informatie over.
En een eerste lijstje gemaakt van groenten en hun ideale locatie.
Groenten die van schaduw houden: kervel, slasoorten (kropsla, veldsla, rucola, enz), spinazie.
Groenten die van halfschaduw houden: broccoli, lente-ui, koolrabi, venkel, ui, bloemkool, bonen, rode kool, bleekselder, bloemkool.
Groenten die van zon houden: rode biet, pompoen, courgette, rozemarijn, tomaat, meloen, radijs, komkommer, mais, witte kool, paprika, aardbei, andijvie.
Op basis hiervan kan ik nu het moestuinplan verder uittekenen.
24/02/2021
De toekomstige moestuin ligt er momenteel nogal verwaarloosd bij, en helemaal begroeid met gras en onkruid.
Op dit moment is spitten dus terug nodig. De bedoeling is wel om hierna te proberen om spitten te vermijden en gebruik te maken van een woelvork of grelinette, dat zou beter zijn voor het grondleven, maar vooral voor de rug. Elke dag een paar meter spitten dus...
21/02/2021
De volgende stap is om te bepalen hoe ik de moestuin ga inrichten. Jaren terug deed ik het vrij traditioneel, in rijen, maar nu is het idee om eerder te gaan voor een wat wildere moestuin. Dat betekent echter niet dat alles er chaotisch en verwilderd zal bij staan. Uiteraard zal er wel enige structuur zijn, wil ik ongewenst onkruid tegen gaan, maar het zal een mix worden van diverse groenten, andere planten en bloemen door elkaar om zo een eigen eco-systeempje te maken. Niet alleen vind ik dat prachtig, het leent zich ook tot het toepassen van permacultuur:
biologische groenten uit eigen tuin
minder onderhoud
bio-diversiteit
een prachtige moestuin
lange termijn denken
Om dit te bereiken, wil ik werken met verschillende groentebedden met praktische afmetingen, gescheiden door vaste paden zodanig dat elk bed overal bereikbaar is van een pad. Op die manier moet je nooit het bed zelf betreden, waardoor de grond luchtiger blijft, wat een aantal voordelen oplevert:
Makkelijker wieden, planten, zaaien in die rulle grond.
Meer bodemleven.
Wortels kunnen dieper gaan.
Minder werk; aangezien de grond luchtig blijft moet je niet meer spitten.
Betere aanvoer van vocht.
De totale bruikbare oppervlakte zal hierdoor wat verminderen, maar je wint aan kwaliteit en opbrengst.
Vandaag alvast wat research gedaan en ook even de tuin op schaal uitgetekend, zodat ik de bedden kan inplannen.
De kinderen zijn intussen bezig aan lijstjes met dingen die ze in de moestuin willen.
20/02/2021
Met het eerste mooie weer begonnen met de eerste opruimwerken.
Kruidenbak volledig leeg gemaakt, bemest en los gemaakt. Klaar voor een verse lading kruiden!
19/02/2021
Door andere prioriteiten was het de vorige jaren niet mogelijk om mij met de moestuin bezig te houden, maar de jaren ervoor hadden we toch mooie resultaten; en dus gaan we er dit jaar (en hopelijk ook de komende jaren) terug voor. Hieronder een collage van de resultaten van een aantal jaren geleden.
